بررسی ارزش دانسیتومتری استخوانی در تشخیص عللfragility fracture

چکیده مقدمه: استئوپروز بدون علامت بوده و معمولاً زمانی مشخص می گردد که بیمار دچار fragility fracture گردد. این نوع شکستگی با حداقل تروما، مثلاً افتادن از حالت ایستاده، روی می دهد ومحل های متداول شکستگی عبارتند از: ستون فقرات، لگن، ساعد وپروگزیمال هومروس. هدف از انجام این مطالعه بررسی توصیفی تعداد و موارد fragility fracture و شیوع ابتلا به استئوپروز ثانویه در این افراد بود. روش انجام کار: این مطالعه یک بررسی توصیفی - تحلیلی است که در مدت 2 سال در بیمارانی که با تشخیص fragility fracture در بخش ارتوپدی بیمارستان شریعتی شهر تهران بستری شدند انجام گردید. معیارهای ورود به مطالعه شکستگی منفرد با اعمال نیروی اندک، سن بالای 45 سال و انجام دانسیتومتری استخوانی بود. صد بیمار با شکستگی های مختلف وارد مطالعه شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات چک لیستی جهت ثبت داده ها بود که شامل اطلاعات فردی بیمار،محل شکستگی، مکانیسم ایجاد شکستگی و نتیجه دانسیتومتری استخوانی برای تایید تشخیص بود.پس از انجام دانسیتومتری استخوانی و بر اساس نتیجه آن بیمار درمان دارویی مناسب ، با مشاوره متخصص غدد دریافت نمود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری spss 17 استفاده گردید. یافته ها: میانگین سنی بیماران 38/10 ± 25/70 سال بود و 55 درصد بیماران را زنان تشکیل دادند. 16 نفر سابقه شکستگی قبلی داشته و 2 نفر از افراد مورد بررسی دارای سابقه خانوادگی شکستگی استئوپروتیک در خویشاوندان درجه یک بودند.13 درصد بیماران سابقه مصرف داروهای استئوپروتیک داشتند. بر اساس مقدار t-score بدست آمده ، بیماران به سه گروه بیشتر از (1-) ( نرمال) ، (1-) تا ( 5/2 -) (استئوپنی) و کمتر از (5/2 –) ( استئوپروز) تقسیم گردیدند. بیشترین فراوانی مربوط به گروه دوم (48 بیمار) و سپس گروه اول ( 47 بیمار) بود. تنها 5 بیمار در گروه طبیعی قرار داشتند. 14 درصد بیماران دارای z-score کمتر یا مساوی (2-) بودند که از این تعداد 12 نفر در گروه استئوپروتیک قرار داشتند. نتیجه گیری. به طور کلی استفاده از پارامترهای موجود در bmd از جمله t-scoreو z-score می تواند ارزش تشخیصی بالایی در تشخیص fragility fracture داشته باشد. معیار z-score تا حدود زیادی می تواند تعیین کننده نقش عوامل ثانویه در بروز استئوپروز باشد که این امر بیانگر ارزش این معیار در جهت درمان علل ثانویه استئوپروز و پیشگیری از شکستگی های بعدی می باشد. کلمات کلیدی: استئوپروز ثانویه ، t-score ، z-score ، fragility fracture، ارزش دانسیتومتری،استخوان وصول مقاله :18/2/91 اصلاحیه نهایی:12/6/91 پذیرش:18/1/92